Το μάθημα της μουσικής στη σύγχρονη εκπαίδευση, ακολουθώντας την τέχνη και την επιστήμη του 20ου αιώνα έχει στραφεί πλέον στον ήχο.

Η χρήση αυτοσχέδιων οργάνων, οι «ηχοζωγραφιές», τα project για τον θόρυβο, την ηχορύπανση, η χρήση παραμυθιών και μύθων, τόσες καινοτόμες δράσεις και άλλα πολλά δείχνουν ότι μιλάμε πλέον για μια «αγωγή του ήχου».

Η αγωγή υγείας και η περιβαλλοντική αγωγή συνδέουν τον ήχο με τη ζωή μας ως ενέργεια. Η πολιτισμική αγωγή μας θυμίζει τα νοήματα και τις σημασίες του ήχου στον πολιτισμό μας.

Το metasound project γεννήθηκε στην εκπαίδευση (σε ακαδημαϊκά εργαστήρια) και απευθύνεται στην εκπαίδευση.

Από τις δραστηριότητές μας στο χώρο της εκπαίδευσης όπως είναι
- τα εκπαιδευτικά εργαστήρια (metasound workshops)
- οι εκπαιδευτικές εγκαταστάσεις (edulations)
- οι ειδικές εκδόσεις (CD, DVD, έντυπα) και δημοσιεύσεις,

συλλέξαμε παρακάτω και σας εκθέτουμε μερικές ιδέες που μπορούν να χρησιμοποιηθούν από τους εκπαιδευτικούς στην τάξη.
Σας ευχαριστούμε και περιμένουμε την όποια ανταπόκρισή σας, ερώτησή σας, κ.λπ. στην ηλεκτρονική μας διεύθυνση:

Εκπαιδευτική Εφαρμογή "WebEdu"

Δείτε προσχέδια και σχέδια μαθήματος για να διδάξετε μουσική χρησιμοποιώντας υλικό και βίντεο από το διαδίκτυο. Μια πιλοτική εφαρμογή του Metasound Project για την οποία περιμένουμε τις προτάσεις, ιδέες, παρατηρήσεις σας.
ΤΙ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ
- Προετοιμάστε το υλικό σας επιλέγοντας θεματική και σχέδιο από την σχετική σελίδα webEdu.
- Φροντίστε να έχετε στην τάξη σας πρόσβαση στο διαδίκτυο, με θέα από όλους και με διαθέσιμο ήχο.
- Πραγματοποιήστε δημιουργικά το μάθημά σας.

Εκπαιδευτική Εφαρμογή "Οργανοτοπία"

Για τον εκπαιδευτικό
Στο μάθημα της Οργανολογίας, μαθαίνουμε τις τεχνικές, φυσικές και ακουστικές αρχές που λειτουργούν τα όργανα και τα υλικά, αποκτώντας έτσι έναν "οργανολογικό εγγραμματισμό" (organologic literacy) .
Ο εκπαιδευτικός που θέλει να αξιοποιήσει τις γνώσεις του στην οργανολογία και την οργανοκατασκευή μπορεί να δημιουργήσει ένα ευχάριστο παιχνίδι στην τάξη, με πολλαπλά οφέλη στην αισθητική, μαθηματική, εικαστική παιδία των μαθητών, καθώς και να διεγείρει γνωστικές και αντιληπτικές δεξιότητες για τον χώρο, τον όγκο, τα υλικά, τις αναλογίες, την προοπτική κ.λπ.
Το ερευνητικό Project Που στο οποίο αναπτύχθηκε η τεχνική αυτή ονομάζεται «οργανοτοπία» (Organotopia) και παρακάτω παρουσιάζεται στα βασικά του σημεία. Παραδείγματα μπορείτε να δείτε στον ιστοχώρο
metasound.gr/organotopia/

γενικά
Η ιδέα βασίζεται στην ζωγραφική μουσικών οργάνων, όπου τα παιδιά προσπαθούν να απεικονίσουν μουσικά όργανα με όλο και λιγότερα "σχεδιαστικά αδιέξοδα".
Ο εκπαιδευτικός ζητώντας από τα παιδιά να αναπαραστήσουν με σχεδιαστική συνέπεια τα μουσικά όργανα εξασφαλίζει μέσα από μια διαδικασία σύνθετων διανοητικών δεξιοτήτων ένα μέσο "ελέγχου" του "τι πραγματικά συμβαίνει στο μυαλό": τι έχει γίνει κατανοητό και ποιες δεξιότητες έχουν αναπτυχθεί:

παραδείγματα που καταδεικνύουν περισσότερο βασικές δεξιότητες:
- Είναι οι χορδές στα έγχορδα ίσιες και παράλληλες;
- συνδέονται με τους "καβαλάρηδες" και τα κλειδιά;
- μικραίνουν σταδιακά τα τάστα ως προς την απόστασή τους όσο πλησιάζουμε στο ηχείο;
- έχουν τα πνευστά τις οπές τους σε ευθεία;
- Βγαίνει λογικό συμπέρασμα από τις "σπείρες" των χάλκινων πνευστών, ως προς την αρχή (στόμιο) και το τέλος τους (χοάνη);
- σχεδιάζονται τα τύμπανα με μεγάλη διάμετρο όταν είναι μπάσα και μικρή όταν είναι πρίμα; κ.λπ.

παραδείγματα που καταδεικνύουν περισσότερο σύνθετες δεξιότητες:
- συνδέονται λογικά οι χορδές με τα ηχοενισχυτικά μέρη του οργάνου (ηχεία);
- σχεδιάζονται τα πνευστά με τα βασικά τους μέρη, χωρίς ο αέρας να "διαρρέει";
- αντιστοιχούν οι σχεδιασμένες για να δονηθούν μάζες και όγκοι με τις νότες και κλίμακες που χρειαζόμαστε;
- ισχύουν βασικές αρχές της ακουστικής ως προς τον σχεδιασμό (συνάφεια υλικών, συνδέσεις μερών κ.λπ.); κ.λπ.

εκπαιδευτικές προεκτάσεις
Η "οργανοτοπία" στοχεύει να παράγουν οι εκπαιδευόμενοι σύνθετα, υβριδικά, "μεταμοντέρνα" όργανα όπου χορδόφωνα, αερόφωνα, μεμβρανόφωνα, ηλεκτρόφωνα και ιδιόφωνα συγκροτούν "υβριδιόφωνα"! Εναπόκειται στις ανάγκες του εκπαιδευτικού και τις δυνατότητες του προργάμματος, μέχρι ποιό σημείο μπορεί να υλοποιηθεί μια "οργανοτοπιακή ορχήστρα": Μπορούν να προχωρήσουν σε κατασκευή ή σε δημιουργία ενός μουσικού οργάνου.

Εκπαιδευτική εφαρμογή "μαθητική ορχήστρα μεταήχων"

Κάθε εκπαιδευτικός μπορεί να δημιουργήσει με τους μαθητές του μια «μαθητική ορχήστρα μεταήχων», μια ορχήστρα αυτοσχέδιων οργάνων.
Στον ιστοχώρο μας παρέχονται όλες οι ιδέες και οι οδηγίες για να κατασκευάσετε όργανα, να οργανώσετε την ομάδα σας και να παίξετε τα δικά σας κομμάτια.
Μπορείτε να αναπτύξετε χωρίς περιορισμούς τη φαντασία σας για τους τρόπους ενορχήστρωσης των μαθητών, για την κατασκευή των οργάνων, για την δημιουργία μιας «μορφής» ενός ή περισσότερων κομματιών που θα εκτελεστούν.

Προκειμένου να εμπνευστείτε την ομάδα σας, στον ιστοχώρο μας παρέχονται:

- ιδέες για παραδοσιακά αυτοσχέδια όργανα αλλά και όργανα της ομάδας μεταήχων.

- αρχεία ήχου (Mp3) καθώς και περιγραφές σπουδαστικών κομματιών από παρουσιάσεις στο χώρο της εκπαίδευσης

- εικόνες από παραστάσεις της ομάδας μεταήχων.

- βίντεο με ηχητικούς αυτοσχεδιασμούς.

- πλήρης ελληνική βιβλιογραφία οργανολογίας - οργανοκατασκευής

Όλες οι δραστηριότητες των συναδέλφων που μας κοινοποιούνται αναρτώνται στην ιστοσελίδα και προβάλλονται οι σχετικοί σύνδεσμοι στην σελίδα με τα "links".

Εκπαιδευτική εφαρμογή "ηχολογία"

Η ηχολογία είναι ο εκκολαπτόμενος κλάδος της μελέτης του ήχου από τις κοινωνικές και πολιτισμικές σπουδές.
Ο εκπαιδευτικός μπορεί να καθιερώσει ένα κομμάτι του μαθήματος στο οποίο θα μελετάται στην τάξη ο ήχος ως πολιτισμικό φαινόμενο. Αυτής της μορφής η «εφαρμοσμένη ηχολογία» ή «ηχογνωσία», μπορεί να έχει πολλές προεκτάσεις:

- μελέτη των λέξεων που περιγράφουν ήχους: συλλογή λέξεων σε διάφορες γλώσσες.

- οι ήχοι και οι εικόνες που περιγράφουν ήχους στα κόμικς: οι μαθητές δημιουργούν δικές τους ιστορίες με συμβολισμούς του ήχου φτιάχνοντας καλλιτεχνικές «μη συμβατικές» παρτιτούρες.

- Λογοτεχνία αφιερωμένη σε θέματα ήχου: ο ήχος της βροχής, της θάλασσας, της φύσης γενικά, τα τραγούδια και η γλώσσα μιας ομάδας, επιστημονική φαντασία με συσκευές ήχου, θεματικές που αναφέρονται στην τυφλότητα (άρα την έντονη ακοή) και την κωφότητα (άρα στην έντονη υποκατάσταση της ακοής).

- Μελέτη, καταγραφή και σύγκριση ηχητικών τοπίων (ηχοτοπίων) από διάφορες εποχές, περιοχές και πολιτισμούς.

Στον ιστοχώρο «Μνημοσύνη»

www.mnemosyne.panteion.gr

καθώς και στο ιδιαίτερο θεματικό αφιέρωμα στη φωνή

metasound.gr/metavoices

παρατίθενται πολλά παραδείγματα κειμένων και θεματικών «ηχολογίας» από τα οποία μπορεί να εμπνευστεί ο εκπαιδευτικός για να δημιουργήσει τις δικές του θεματικές στην τάξη.

Γενικά για τον ιστοχώρο "μνημοσύνη"
Η μνημοσύνη περιέχει κείμενα φοιτητών του εργαστηρίου μουσικής του Παντείου Πανεπιστημίου, με πρωτότυπα θέματα για τον ήχο και τη μουσική.
Ο εκπαιδευτικός της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης μπορεί να επιλέξει ως "κείμενα εφόρμησης" άρθρα για συζήτηση στην τάξη.

διδακτική μεθοδολογία:
- Είναι πολύ σημαντικό να γίνει μια εισαγωγή στην τάξη για τη φύση του ήχου, την πολιτισμική του παρουσία στην καθημερινότητά μας ( ο ήχος και η μουσική μας κατακλύζουν, οι λειτουργίες τους έχουν αλλάξει στην μοντέρνα και τη "μεταμοντέρνα εποχή, ο συμβολισμός και ο επικοινωνιακός χαρακτήρας του ήχου, ζητήματα ήχου και περιβάλλοντος, ακουστική οικολογία, ηχοτοπία κ.λπ. είναι σχετικά θέματα-κλειδιά).
- Το επιλεγμένο κείμενο δίνεται στους μαθητές - σπουδαστές, προκειμένου να ακολουθήσεις μια γόνιμη κουβέντα με αφορμή αυτό. Η κουβέντα αυτή μπορεί να προεκταθεί προς οποιοδήποτε θέμα απασχολεί ακόμη και σε τοπικό επίπεδο τα παιδιά σχετικά με το ηχητικό τους περιβάλλον.
- Επιζητείται η κριτική αντιμετώπιση των θεμάτων, ο αναστοχασμός, η αναλυτική και συνθετική σκέψη, η ολιστική προσέγγιση, με την αρωγή διεπιστημονικών αναφορών και διαθεματικών διδακτικών προσεγγίσεων.

εκπαιδευτικές προεκτάσεις
Η τάξη μπορεί να προχωρήσει σε συγγραφή άρθρων των παιδιών, περισσότερη αναζήτηση σε πηγές πληροφόρησης και το διαδίκτυο, στην έκδοση ηλεκτρονικού ή έντυπου περιοδικού ενημέρωσης και διάχυσης ιδεών για τον ήχο και τη μουσική, αλλά και σε δραστηριότητες, κατασκευές, δημιουργία "καλών συνηθειών" κ.λπ.

Εκπαιδευτική εφαρμογή "ιδιόφωνο"

Acoustic Literature - Ακουστική λογοτεχνία,
κείμενα για κριτική συζήτηση

H συμβολή του ηχοχρονοσκοπίου (Δημητρης Σαρρης)
Το ηχοχρονοσκόπιο (echochronoscope - ecs) είναι μια πολύ ιδιαίτερη συσκευή. Διαπερνά ένα κομμάτι ύλης και εντοπίζει μικροπαραμορφώσεις που έχουν δημιουργηθεί στις δομές της από την επενέργεια κάποιου ηχητικού κύματος..>>

Ο ψίθυρος στην "παρά φύση" σιωπή (Δημητρης Σαρρής)
Προσπαθώ να θυμηθώ πότε ψιθύρισα τελευταία φορά.
Ακόμη κι αν σκύψω στο αυτί, δεν μπορώ μιλήσω ψιθυριστά πια αλλά σιγανόφωνα, καθώς δεν ακούγομαι.
Ο αχός της πόλης πήρε τη θέση της σιωπής.
Το απόλυτο μηδέν χάθηκε από την κλίμακα των ακουστικών μου εντάσεων.

Texts

Για την κατασκευή, διδακτική μέθοδο και φιλοσοφία των Πνευσίκρουστων σωλήνων:
Δημήτρης Σαρρής 2006 Πνευσίκρουστοι σωλήνες και χαρτόφωνο: μια γνωριμία με τις μουσικές «αναστοχαστικές» κατασκευές. (Pneusikroustos tubes, Chartophone and music "reflective" constructions in education). Στο περιοδικό "Μουσική σε Πρώτη Βαθμίδα. τ. 1. Αθήνα: Ένωση Εκπαιδευτικών Μουσικής Αγωγής Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης. σσ. 79-88.
ISSN: 1790-773X

About krousis theory:
Dimitris Sarris 2006 «Body - sounding body»: rhythm-kinetic education and musicality, centered on percussion. Workshop at 5th Athens International Theater/Drama and Performing Arts Education Conference. Regional Conference in Partnership with International Drama/Theatre and Education Association - IDEA. 17-18-19 March, Athens, Greece. In Govas, N., Holeva, N. (2006). Theater and Education: Creating new Roles for the 21th Century. Athens: Hellenic Theater / Drama and Education Network.
ISBN: 960-88760-3-6

Εκπαιδευτικό Ηχολόγιο ®

Το εκπαιδευτικό ηχολόγιο, είναι ιστολόγιο υπό κατασκευή στον ιστοχώρο του Πανελλήνιου Σχολικού Δικτύου

http://blogs.sch.gr/dsarris/

Τρέχουσα Αρθρογραφία

Στο Περιοδικό "Παράθυρο στην εκπαίδευση" που κυκλοφορεί θα βρείτε την στηλη "Οργανοτοπία" με θέματα για τα αυτοσχέδια όργανα τον ήχο και τη μουσική

- Τεύχος 55: Η Ορχήστρα στην Τραπεζαρία

Στο Περιοδικό "Παράθυρο Junior" που κυκλοφορεί θα βρείτε τη στήλη "Ο κύριος Αλεπουδάκης στον Πλανήτη της Μουσικής" με μουσικά παραμύθια που συνοδεύονται από ηχητικές κατασκευές.

- Τεύχος 1: Κατασκευές: Θορυβήλιος - φεγγαροάρπα - πλανήτης της μουσικής.

Η σελίδα είναι υπό διαρκή ενημέρωση!
επισκευφτείτε μας και αργότερα!